ETAP II
Nadbałtyckie Centrum Kultury po rozstrzygnięciu konkursu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, Osi Priorytetowej 8 Konwersja, Działania 8.3 Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego kontynuowało prace konserwatorskie w Centrum św. Jana w ramach projektu pn. „Rewaloryzacja i adaptacja kościoła św. Jana w Gdańsku na Centrum św. Jana – etap II” na podstawie umowy nr: RPPM.08.03.00-22-0043/15-00 z dnia 3 listopada 2016 r.
Projekt obejmował dokończenie prac konserwatorskich i adaptacyjnych w środku i na zewnątrz gotyckiego kościoła św. Jana, przywrócenie zabytkowego wyposażenia kościoła, zwiększenie przestrzeni udostępnianej dla zwiedzających oraz stworzenie kompleksowego systemu informacji turystycznej o obiekcie. W ramach projektu przeprowadzono następujące działania:
- Konserwacja elewacji wschodniej kościoła;
- Adaptacja poddasza kościoła na funkcje wystawiennicze;
- Przełożenie bruku w Zaułku Zachariasza Zappio;
- Rekonstrukcja organów bocznych z lat 1760-1761, obejmująca rekonstrukcję instrumentu, konserwację dekoracji snycerskiej prospektu organowego, rekonstrukcję empory organowej;
- Konserwacja zachowanych elementów empory południowej wraz z jej rekonstrukcją;
- Konserwacja zabytków ruchomych: kaplicy cechu Żeglarzy oraz epitafium Jana Storcha;
- Konserwacja ołtarza głównego;
- System tablic informacyjnych o historycznym wyposażeniu Centrum;
- Digitalizacja kościoła i zabytków ruchomych;
- Udostępnienie zasobów kultury Centrum św. Jana z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (wirtualna kolekcja zabytków, wirtualny spacer, aplikacja mobilna).
Rzeczowa realizacja projektu została przeprowadzona w okresie od listopada 2016 r. do grudnia 2020 r.
Całkowity koszt realizacji Projektu wyniósł 9 318 779,13 zł.
Wydatki kwalifikowane projektu wyniosły 8 026 966,25 zł, dofinansowanie z budżetu środków europejskich stanowiło 60 % tj. kwota 4 816 179,75, wkład własny, który zapewnił Samorząd Województwa Pomorskiego i Gmina Miasta Gdańska stanowił 40% tj. kwota 3 210 786,50 zł.
ETAP I
W 2009 roku projekt „Rewaloryzacja i adaptacja kościoła św. Jana w Gdańsku na Centrum św. Jana – etap I” uzyskał dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2013. Po zakończeniu realizacji projektu region pomorski wzbogacił się o niezwykłe miejsce, atrakcyjne zarówno dla turystów, jak i odbiorców działań kulturalnych.
Podczas remontu wykonano prace przygotowujące obiekt do pełnienia funkcji nowoczesnego centrum kultury. Kościół nie zmienił ogólnego wyglądu, zostały jedynie oczyszczone ceglane ściany, wzmocnione istniejące tynki i sklepienia. Wprowadzone elementy infrastruktury przekształciły kościół w nowocześnie wyposażoną salą widowiskowo-koncertową oraz oryginalne miejsce ekspozycji dla sztuki współczesnej. Po zakończeniu remontu centrum jest otwarte przez cały rok i pozwala na profesjonalne przygotowanie wydarzeń artystycznych i kulturalnych.
Najważniejsze zmiany dotyczyły aranżacji wnętrza:
1. Zamontowana została scena i trawersy do oświetlenia. Kościół wyposażony został w nowoczesną widownię, sprzęt nagłośnieniowy monitory LCD.
2. Na ścianie zachodniej wykonane zostały dwie współczesne empory – dolna na potrzeby sceny oraz górna stanowiąca łącznik komunikacyjny pomiędzy wieżą, a wnętrzem kościoła.
3. Na empory prowadzi przeszklona klatka schodowa, komunikująca scenę z zapleczem.
4. Kościół wyposażony został w mobilną scenę składaną z elementów. Standardowo scena jest ustawiona pod emporami. W takim układzie zachowany został tradycyjny układ przestrzenny scena – widz. Takie ustawienie zapewnia 650 miejsc siedzących. Możliwy jest również drugi wariant ustawienia sceny – na przecięciu transeptu i nawy głównej, który pozwala na oglądanie wydarzeń z różnych stron. Takie ustawienie zapewnia ok. 600 miejsc siedzących. Ze względu na różne możliwości ustawienia sceny, przewidziano możliwość składania i obrotu siedzisk. Można je w łatwy sposób dostosować do miejsca ustawienia sceny.
Różne warianty aranżacji przestrzeni przewidują również zachowanie tradycyjnej funkcji kościoła.
5. Dodatkowy podgląd na scenę zapewniają zawieszone w nawach bocznych telebimy. Pozwalają one na wyświetlanie wizualizacji na temat historii kościoła, relacji z koncertów czy ekspozycji wystawienniczych w czasie kiedy Centrum jest otwarte dla zwiedzających.
6. Ekspozycje i wystawiennictwo odbywa się w sposób tradycyjny (w nawach bocznych), ale z możliwością wykonania akcji artystycznych wykorzystujących projekcje obrazów statecznych i ruchomych na korpus kościoła. Dla aranżacji wystaw rozstawiane lub rozwieszane będą dodatkowe trawersy pomiędzy filarami, a ścianą nawy bocznej północnej oraz w nawie głównej.
Możliwe jest podwieszenia dużego tła do ekspozycji małoformatowych lub bezpośrednia ekspozycja wielko- i średnioformatowych dzieł na różnych wysokościach.
7. We wnętrzu wieży kościoła powstało zaplecze sceny – garderoby dla artystów oraz pomieszczenia gospodarcze.
8. Na podstawie zdjęć z lat 30. zrekonstruowano dębowe wrota pod wieżą – w ścianie południowej i północnej. Ponadto wykonane zostały wrota prowadzące z kruchty do wnętrza kościoła.
9. Nastąpiła również rekonstrukcja barokowych kamieniczek, zniszczonych podczas wojny, w których znajduje się zaplecze socjalne i administracyjne. Kamieniczki są połączone z kościołem przez kaplicę św. Ducha. Uporządkowane zostało również otoczenie kościoła poprzez rekonstrukcję ogrodzenia od ul. Świętojańskiej.
10. Do kościoła powróciła część historycznego wyposażenia, przechowywanego od czasów II wojny światowej na terenie innych obiektów w Gdańsku. Zabytki utworzyły stałą ekspozycję udostępnioną dla zwiedzających i turystów.